Alles wat je wel en niet wilt weten over een miskraam

Een miskraam is een heftige gebeurtenis. Als je zwanger bent, houd je niet direct rekening met een miskraam. Wist je dat ongeveer 10 procent van de zwangerschappen eindigt in een miskraam? Maar wat is een miskraam en wat kun je er aan doen als je een miskraam hebt?

De kans op een miskraam is de eerste 12 weken het grootst

In de eerste twaalf weken van een zwangerschap is de kans op een miskraam het grootst. Je lichaam stoot het vruchtje af als er iets mis mee is, het vruchtje is niet-levensvatbaar. Tot de zestiende week van de zwangerschap wordt het een miskraam genoemd. Na de zestiende week wordt het een doodgeboorte genoemd.

Bij zwangere vrouwen kunnen klachten optreden als bloedverlies of een zeurende buikpijn. Bel bij bloedverlies direct met je verloskundige, huisarts of gynaecoloog. Dit zou een voorteken van een miskraam kunnen zijn, maar het hoeft niet te betekenen dat je een miskraam krijgt. Een verloskundige of gynaecoloog zal je informatie geven over wat er kan gebeuren bij een eventuele miskraam en je begeleiden waar nodig en mogelijk.

De mogelijke oorzaken van een miskraam

De oorzaak van een miskraam wordt heel vaak niet gevonden. Vaak is er sprake van een chromosoomafwijking die bij de bevruchting is ontstaan, maar dit is in de meeste gevallen geen erfelijke afwijking.

De kans op een miskraam is groter naarmate de leeftijd hoger is

– de kans is 1 op 10 voor vrouwen beneden de 35 jaar

– de kans is 1 op de 5-6 voor vrouwen tussen de 35 en 40 jaar

– de kans is 1 op 3 voor vrouwen tussen de 40 en 45 jaar

Roken, drank, drugs, bepaalde medicijnen en overgewicht

Wanneer je rookt, drugs of bepaalde medicijnen gebruikt, overmatig alcohol drinkt of overgewicht hebt is de kans op een miskraam iets groter.

Mogelijke oorzaken voor herhaalde miskramen

Chromosoomafwijkingen

Wist je dat chromosomen het erfelijke materiaal bevatten, dat je doorgeeft aan jouw luierboefje? En dat chromosoomafwijkingen bij jou of je partner soms voor een herhaalde miskraam kunnen zorgen? Heb je een of meer miskramen gehad, dan kun je een chromosoomonderzoek laten doen, om te kijken of je een bepaalde afwijking hebt in je DNA. Dit onderzoek kun je regelen via je huisarts. Bij zowel de vrouw als de partner vindt door middel van een bloedafname een chromosomenonderzoek plaats. Het duurt vaak langer dan twee maanden tot de uitslag van dit onderzoek bekend is. Er wordt echter maar bij 2-3% van de vrouw en partner die herhaalde miskramen hebben gehad een chromosomen afwijking gevonden.

Antifosfolipiden Syndroom (APS)

Antistoffen zijn een belangrijk afweer tegen bacteriën en andere ziektebronnen in je lichaam. Het lichaam maakt soms verkeerde antistoffen aan. De antistoffen vallen dan lichaamseigen stoffen aan. Het Antifosfolipiden Syndroom kenmerkt zich door bepaalde afwijkingen in het bloed, waardoor trombose kan ontstaan. De stolsels kunnen een bloedvat afsluiten en als dit in de placenta gebeurt kan de vrucht zich niet goed ontwikkelen en ontstaat er een miskraam. Door middel van een bloedonderzoek bij de vrouw kunnen er eventueel antifosfolipide-antisoffen gevonden worden. Als deze stoffen gevonden worden in je bloed, wordt je in een volgende zwangerschap behandeld met bloedverdunners. Bij ongeveer 15% van de zwangere vrouwen die meerdere miskramen hebben gekregen, worden deze antifosfolipide-antistoffen gevonden.

Te veel homocysteine in het bloed

Homocysteine is een stofje in het bloed en is belangrijk voor de stofwisseling. Iedereen heeft dit stofje in het bloed en sommige mensen hebben er te veel van. Een verhoogde homocysteine-waarde kan veroorzaakt worden door een tekort aan vitamine B12, foliumzuur en/of vitamine B6. Een verhoogde homocysteine-waarde wordt in verband gebracht met onvruchtbaarheid en (herhaalde) miskramen.

Afwijkende vorm van de baarmoeder

Wanneer een vrouw een afwijkende vorm van de baarmoeder heeft kan het zijn dat de placenta (moederkoek) zich niet goed innestelt in de baarmoeder, met een miskraam als gevolg. Een afwijkende vorm van de baarmoeder kan een aangeboren afwijking zijn, zoals een dubbele baarmoeder of een tussenschot in de baarmoederholte. Ook kan een vleesboom aan de binnenkant van de baarmoeder op latere leeftijd ontstaan. Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap (het bevrucht eitje heeft zich in 1 van de eileiders ingenesteld) en een molazwangerschap (het vruchtje sterft af in een heel pril stadium, maar de placenta blijft doorgroeien) eindigt de zwangerschap altijd voortijdig. Meestal is medisch ingrijpen dan noodzakelijk.

De twee verschillende soorten miskramen

Een zeer vroege miskraam (blighted ovum): Na de bevruchting van de eicel wordt door de zaadcel een vruchtzak aangemaakt. In de vruchtzak ontwikkelt zich een embryo die zich in de baarmoeder nestelt. Wanneer de ontwikkeling van een embryo vroeg in de zwangerschap stopt, ontstaat er een blighted ovum. Op de inwendige echo is dan alleen een leeg vruchtzakje zichtbaar.

Een iets latere miskraam (missed abortion): Op de inwendige echo is een embryo te zien, maar meestal heeft het embryo zich niet ver genoeg ontwikkeld, is het kleiner dan passend bij de duur van de zwangerschap en klopt het hartje niet.

Een miskraam kan in eerste instantie ongemerkt verlopen of gepaard gaan met een beetje bloedverlies, dat echter steeds heviger wordt. Daarnaast kun je ook last krijgen van menstruatie achtige pijn in de buik of krampen die op weeën lijken.

Wat moet je doen als je denkt dat je een miskraam hebt gehad?

Bel met je verloskundige, huisarts of gynaecoloog. Zij zullen om vast te stellen of er sprake is van een miskraam een aantal onderzoeken doen. Er wordt een vaginale echo gemaakt en er volgt een gynaecologisch onderzoek met behulp van een eendenbek(speculum)of een inwendig onderzoek met twee vingers (vaginaal toucher).

Bij een miskraam kan de vrouw er voor kiezen om te wachten tot het lichaam de vrucht spontaan uitstoot. De uitstoting van het vruchtje treedt normaal ongeveer 2 weken na de eerste bloeding op. De bloedingen kunnen hevig zijn en er kan nog een stukje van het vruchtje achterblijven, zodat je alsnog gecuretteerd moet worden in het ziekenhuis.

Wil je niet (meer) wachten dan is het ook mogelijk om Misoprostol tabletten vaginaal in te brengen, deze stimuleren de baarmoeder om het vruchtje uit te drijven. Bij 85% van de vrouwen verlaat het vruchtje het lichaam binnen twee dagen. Helaas kan het opwekken van de miskraam ook mislukken. En net als bij afwachten kunnen de bloedingen hevig zijn en kan er nog een stukje van het vruchtje achterblijven, zodat je alsnog gecuretteerd moet worden in het ziekenhuis. Tevens kunnen de medicijnen bijwerkingen hebben, waar je enkele dagen last van kunt hebben.

Het vruchtje bij een miskraam laten verwijderen in het ziekenhuis

De gynaecoloog kan het vruchtje uit je baarmoeder ook verwijderen door middel van een curettage. De curettage gebeurt onder algehele narcose of onder verdoving met een ruggenprik. Middels een dun buisje (vacuümcurettage) of schrapertje (curette) wordt de vrucht via de vagina en de baarmoedermond met het weefsel weggezogen uit de baarmoeder en wordt het aanwezige baarmoederslijmvlies verwijderd, zodat de bloeding snel stopt en de baarmoeder herstelt. Voordelen van een curettage zijn dat er minder onzekerheid is dan bij het afwachten of het gebruik van medicijnen. Nadelen van een curettage zijn dat er complicaties kunnen optreden bij de operatie. Zo kan de baarmoeder doorgeprikt worden met de vacuümcurettage of curette. Meestal heeft dit geen gevolgen. Je krijgt uit voorzorg antibiotica en je blijft 1 extra nachtje in het ziekenhuis voor controle. Een andere complicatie is dat er door de curettage verklevingen aan de binnenkant van de baarmoeder kunnen ontstaan. Helaas zou het kunnen dat je minder snel zwanger raakt of zwanger blijft. Via een operatie kunnen de verklevingen weer weggehaald worden. Een andere complicatie na een curettage is de kans op een vroeggeboorte bij een volgende zwangerschap. Er is altijd een kans dat na een curettage er nog een restje van de miskraam achterblijft. Soms komt dit alsnog spontaan naar buiten. Gebeurt dit niet dan is er opnieuw een curettage nodig. Via de vagina wordt dan een dunne buis (hysteroscoop) ingebracht naar de binnenkant van de baarmoeder.

Probeer bij een miskraam het vruchtzakje op te vangen. De verloskundige of gynaecoloog kan dan beoordelen of de miskraam compleet is. Het zelf zien van het vruchtje kan helpen met de verwerking van het verlies van je kindje en bij het afscheid nemen. Een miskraam kan veel verdriet met zich meebrengen. Gun jezelf de tijd om te rouwen.